Звычайны чалавечы страх мае мінімальную карысць. Напрыклад, ён асцерагае нас ад небяспекі. Аднак у большасці мы сустракаемся з праблемай. Страх не дазваляе нармальна жыць. Страх перад людзьмі, страх перад смерцю, перад адказнасцю, перад небяспечнымі сітуацыямі, страх на пустым месцы. Словам, ён нясе праблемы. Страх Божы, як паказвае нам Біблія, паказвае грэх і асцерагае ад яго, а таксама дазваляе нам пазнаць Бога і вядзе да Яго. Такім чынам, страх Божы – гэта нешта карыснае, неабходнае, тое, што нам патрэбна, хоць і не такое прыемнае ў плане эмацыйным.

Жан Ванье нарадзіўся ў Канадзе, служыў у марскім флоце. Пакінуў вайсковую службу дзеля таго, каб служыць Езусу. Вывучаў філасофію, а пасля быў выкладчыкам філасофіі на ўніверсітэце. Ідучы за парадай свайго духоўнага кіраўніка, стаў жыць з двума непаўнаспраўнымі мужчынамі. Гэта быў адказ на вучэнне Езуса: ніхто не можа любіць Айца Нябеснага, пакуль не навучыцца любіць людзей. Для Жана Ванье такімі любімымі людзьмі сталіся непаўнаспраўныя. Так нарадзілася Божая справа, якая разыйшлася па ўсім свеце пад назвай "Каўчэг".

З Жанам Ванье размаўляюць Войцех Бановіч і Лукаш Цісхнэр

Апроч нашых ідэалаў і прагненняў вельмі важна ведаць самога сябе. Многія святыя і настаўнікі духоўнага жыцця паказвалі, што немагчыма пазнаць Бога, калі найперш ты не пазнаў, кім ты сам з’яўляешся. Прыгадайце, як Пётр кляўся Езусу, што ніколі Яму не здрадзіць і не адрачэцца. За гэтымі гучнымі лозунгамі стаяла няведанне самога сябе. Пётр проста не быў яшчэ ў такой сітуацыі. Ён не меў вопыту. І калі апынуўся ў ёй, то аказалася, што не быў здольны справіцца са сваімі страхамі...

Фарысеі ставяць чужаложніцу пасярэдзіне. Усе збіраюцца вакол яе, паказваюць пальцамі. Гэта вобраз “нашай” праведнасці. Чалавек стаіць у цэнтры, а іншыя вакол яго. Можа быць, што яго асуджаюць і паказваюць пальцамі на тое, што ён парушыў Закон, а можа быць, што ён стаіць у цэнтры і паказвае іншым сваю праведнасць. У любым выпадку гэта замкнёнае кола і людзі апроч сябе нікога больш не бачаць. Яны з той ці іншай прычыны паказваюць адзін на аднаго пальцамі, яны залежныя адзін ад аднаго, яны ў рабстве ад сваёй жа праведнасці. Такі вобраз “нашай” праведнасці. Праведнасць ад Бога іншая...

"Божая мара - гэта разуменне, што кожны чалавек важны. Кожнае чалавечае жыццё - сакральнае. Божая мара аб кожным з нас - каб мы жылі ў супакоі, каб жылі ў супакоі ў сям'і, на працы, каб мелі супакой у тым, як любім адзін аднаго. А любіць людзей - гэта не рабіць штосьці для іх, гэта адкрываць ім: ты больш варты, чым ты можаш сабе ўявіць".

Жан Ванье

Сапраўдныя змены адбываюцца толькі ў выпадку смерці старога чалавека і нараджэння новага. Гэта два асобныя працэсы, хоць часам можа выглядаць, што яны ідуць паралельна. Часта гэтая смерць не прыходзіць раптоўна, а крок за крокам, паступова. Гэтак жа і з новым нараджэннем – ты нібы пачынаеш нанова вучыцца жыць, нанова пазнаваць свет. З аднаго боку, табе здаецца, што ты нібы ўжо ўсё ведаў і ведаеш, але, з іншага боку, гэта ведаў стары чалавек, а цяпер нараджаецца новы.

 Гэта вельмі дзіўны і цікавы працэс. Маю магчымасць назіраць гэты працэс у сваім жыцці. Дзіўна гэта гучыць, але пасля дзесяці гадоў майго святарства Бог вучыць мяне маліцца, працаваць, наладжваць адносіны з людзьмі, пазнаваць нанова, што прыносіць табе дабро і благаслаўленне, а што нясе пракляцце. Гэты працэс магчымы толькі пры ўмове, што мы згаджаемся не на «касметыку», а на смерць старога чалавека…